Burası İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Şirince Köyü. Siz buranın adını “Kıyamet Köyü” olarak da duymuş olabilirsiniz öyle ki bir ara hem Türkiye hem de dünya gündeminde epeyce yer almıştı. Hatırlayanlar var mı bilmem ama eski bir uygarlık olan Mayaların Takvimi’nin 2012 yılını işaret etmesi ve “Mavi Enerji Grubu” olarak adlandırılan bir grubun kıyametin 21 Aralık 2012 tarihinde kopacağını, her yerin yok olacağını ancak dünyada iki yerin kurtulacağını iddiası üzerine ortaya çeşitli spekülasyonlar çıktı. İşte Mayalara göre kıyametin uğramayacağı o yerlerden biri Şirince Köyü idi 🙂 O tarihte kameralar, gazeteciler, insanlar Şirince’ye akın etti. Gerçekten şaka yapmıyorum eski haberleri internetten okuyabilirsiniz. Hatta o dönem Şirince’den ev alan ünlülerin bile olduğu söyleniyor. Sonuç olarak kıyamet kopmadı herkes birbirine sarılıp sevindi. Bir anda dünyanın ilgi odağı olan bu şirin mi şirin köy kıyamet kopmayınca 🙂 o dönem için popülerliğini bir miktar yitirse zaman içerisinde ünlendi de ünlendi. Her yıl ortalama 1,5 milyon yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği bu köyü gezmeye başlayalım.
Kuruluşu M.Ö. 5. yüzyıla kadar dayanan Şirince Köyü’nün ismi eskiden “Kırkınca” ymış. Rumca “Kirkice” denilmiş, sonrasında “Kirkince” ve zaman içinde “Çirkince” ye dönüşmüş. En sonunda 1926 yılında İzmir valisinin talimatıyla “Şirince” ismini almış. Burası eskiden Rumların yaşadığı 1800 haneli bir Rum köyüymüş. O zamana kadar zeytincilik, bağcılık, incir ve şarap üretimiyle tanınıyormuş. 1923 Türkiye-Yunan nüfus mübadelesi sonucu Rumlar buradan ayrılmış, 1924 yılında yerlerine Türk aileleri yerleştirilmiş. Rumlardan geriye şirin Rum evleri ve iki tane de Rum kilisesi kalmış. Günümüzde Şirince’de zeytincilik, bağcılık, şarap üretiminin yanı sıra incir, şeftali, elma, ceviz de yetiştirilmeye devam ediyor. Şirince’ye giderken yol üzerinde şeftali ve meyve ağaçlarını göreceksiniz.
1.Şirince Şarapları
Şirince’nin şarapları oldukça meşhur. Köye adım atar atmaz pek çok yerde şarap evlerini ve mahzenlerini göreceksiniz. Çeşit çeşit şarap var, 2023 ağustos fiyatları en düşük 250 tl’den başlıyor ve kalitesine göre 400 tl, 600 tl, 1000 tl hatta 10 bin tl gibi rakamlara çıkabiliyor. Meyve şaraplarının tadına bakabilirsiniz. Şeftali, nar, yabanmersini, muz, elma, çilek, kavun gibi çeşitleri var. Karadutlu ve böğürtlenli benim favorim 🙂 Çoğu yerde tadım yapma imkanı sunuyorlar. Bu arada buradaki meyve şaraplarının gerçek Şirince şarabı olmadığını, aroma katılarak yapıldığını söyleyenler de oldu. Kendilerinden alalım diye bir pazarlama tekniği de olabilir bu, gerçek de olabilir. Doğru mudur bilemiyorum ama biz her gittiğimizde alıyoruz, tatları da güzel çıkıyor. Gelmişken şarap mahzenlerini de gezebilirsiniz. Şarap evlerinin ve mahzenlerin iç dekorasyonları çok güzeldi. Bir kaç tanesini gezdik ve çok beğendim.
2. Aziz John Baptist Kilisesi (Saint John the Baptist Church)
Köydeki iki kiliseden biri (Saint John the Baptist Church) Vaftizci Aziz Yahya Kilisesi’dir. Köyün batısında yüksek bir teras üzerine kurulan kilise, Kubbeli Kilise olarak da biliniyormuş. İçerisinde okul, rahip evi, havuz ve çeşmenin bulunduğu kompleks bir yapının parçasıdır. Kilisenin kapısındaki yazıta göre 1805 yılında tamamlanmış ancak günümüze gelen 1832 yılındaki onarılmış halidir. Kilise 1988 -1993 yılları arasında Efes Müzesi tarafından restore edilmiş. 2015-2016 yıllarındaki çalışmalarla orijinaline uygun hale getirilmiştir. Kilisenin hemen girişinde avluda bir Meryem Ana heykeli ve dilek havuzu bulunuyor. İnsanlar buraya para atıp dilek tutuyorlar. Yine aynı yerde kilisenin orijinal şarap mahzeni yer alıyor.
3. Aziz Dimitrios Kilisesi (St. Demetrius Church)
Aziz Dimitrios Kilisesi ( St. Demetrius Church), 19.yy dan kalan bir Rum Kilisesi. Ahşap Tonozlu Kilise olarak da biliniyormuş. Gerçek ismi ve ilk inşa tarihi tam olarak bilinmiyor. İncelemelerde 200-250 yıllık olabileceği tahmin edilen bu kilise, 2012 yılına kadar harap haldeyken 2016 yılında yapılan restorasyonun ardından bence uğramaya değecek güzellikte bir yere dönüşmüş. Duvarlardaki desenler çok korunamamış olsa da kilisenin tavanında ve yanlarındaki freskler (bir teknikle yapılan duvar resmi) kısmen korunmuş haldedir. Bu fresklerde Hz. İsa ve 12 Havari anlatılmaktadır. Dikkat çekici ahşap oymaları oldukça güzel görünüyor. Mübadele sonrası köye yerleşen Türkler tarafından bir dönem cami olarak kullanılmış. Biz gittiğimizde içi boştu, zaman zaman burada resim sergisi yapılıyormuş. Şirince gelmişken burayı da gezmeyi unutmayın 🙂
4. Şirince Taş Mektep
Şirince Taş Mektep, 1906 yılında kurulmuş tarihi bir okul. O zamanlar boyutlarından dolayı “Büyük Okul” olarak adlandırılan bu bina, 1922 yılına kadar Rum okulu olarak hizmet vermiş. Mübadeleden sonra da Türk öğrenciler burayı okul olarak kullanılmaya devam etmiş. 1996 yılından beri Şirince Artemis Restaurant & Şarap evi olarak hizmet veriyormuş. Binanın içinde Tanzimat döneminden Cumhuriyet dönemine kadar olan bazı belge, fotoğraf ve objelerin yer aldığı müze bulunuyor. Müzeyi ücretsiz gezebilirsiniz.
5. Aziz Nesin Matematik Köyü
Şirince Köyü’ne kadar gelmişken buraya 1-2 km uzaklıktaki ünlü Aziz Nesin Matematik Köyü’nü görmeden dönmek olmaz. Aziz Nesin Matematik Köyü, 2007 yılında yüksek seviyede matematik yapmak için kurulmuş. 2009 yılında felsefe, 2010 yılında da sanat etkinlikleri eklenmiş. Aslında hikayesi Ali Nesin’in verdiği dersler ile başlamış. İlk zamanlar öğrencilerini önce evinde, sonra Nesin Vakfı’nda ağırlayan Ali Nesin, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaz kampları düzenlemiş. Kamplara ilgi artınca o kadar insanı barındırmak ve aynı zamanda günlük ihtiyaçlarını karşılamak zorlaşmış ve bir yere ihtiyaç duymuşlar. Ali Nesin ve arkadaşı Sevan Nişanyan’ın katkılarıyla bu köyü inşa etmişler.
Tamamen her şeyin gönüllülük esasına dayandığı köyde öğrenciler gönüllü hocalardan, ünlü profesörlerden başka hiç bir yerde ulaşamayacakları dersleri dinleme şansı elde ediyorlar. Kâr amacı gütmeyen bir yer. Amaç gençlere (katılımcılara) öğrenmek, düşünmek ve yaratıcı olabilmek için özgür bir ortam sağlamak. Öğrenciler burada kamplara katılıyor. Biz gittiğimizde çokça çadır gördük. Bazı öğrenciler çadırlarda, bazıları da buradaki “koğuş” adı verilen taş binalarda kalıyorlarmış. Dersleri veren hocalar da yine bu köyde konaklıyormuş. Doğa ile iç içe, sessiz, sakin, huzurlu bir ortam. Nesin Köyü’nde koğuşlar, kütüphane, amfi, derslikler yer alıyor. Aslında turistlik bir yer değil, o yüzden gezerken sessiz olmak önemli çünkü her köşede çalışan birileri var. Alışılagelmiş öğretimden uzak, farklı bir havası var. Sanki hayat okulu gibi. Hem orada yaşayıp yemek, bahçe işleri, temizlik vb. gibi işleri öğrenciler, hocalar ve gönüllüler beraber yapıyorlarmış hem de derslere katılıyorlarmış. Köyün bir takım kuralları ve programları var. Daha fazlası için “nesinkoyleri.org” internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Aziz Nesin Matematik Köyü’nü gezerken bu kuleye rastladık. Hemen dar merdivenlerden kulenin üst katına çıktık. Bir süre oturup tatlı tatlı esen rüzgar eşliğinde Şirince’nin eşsiz manzarasını seyrettik. Hemen aşağıda Tiyatro Medresesi’ni göreceksiniz. Burada profesyonel ve amatör tiyatro oyuncuları çalışmalar yapıyorlarmış. Türkiye’deki tek Performans Araştırma Merkezi olması açısından önemli bir yer. Turistik açıdan gezilecek bir yer değil ama bazı günler sahne performansları ve sergiler yapılıyormuş. İlginiz varsa önceden bakıp gezinizi ona göre planlayabilirsiniz. Sevan Nişanyan tarafından yaptırılan Nişanyan Kaya Mezarı da buradan görülebiliyor. Bu gezide en sevdiğim yerlerden biri bu kuledeki manzara, diğeri Matematik Köyü’ndeki kütüphanenin atmosferiydi. Siz de gezinize buraları eklemeyi unutmayın 🙂
Son olarak Şirince’de neler yapılabilir derseniz burası dolu dolu bir gün geçirilebilecek kadar güzel bir yer. Şirince’nin sokaklarında gezin, tarihi Rum evlerini keşfedin. El yapımı pek çok ürün satılıyor. Kokulu doğal sabunlar, kolonyalar, zeytinyağı, nar ekşisi, çeşit çeşit baharatlar, salça, bal, reçel, erişte, tarhana ne ararsanız var aslında. Bu tür doğal ürünleri tadabilir, alışveriş yapabilirsiniz. Bir gün gezmek için yeterli ama kalmak isterseniz tarihi konak ve taş evlerde konaklayabilirsiniz. Şirince şarapları ile ünlü. Çeşit çeşit meyveli şaraplar var, ilginiz varsa şarap mahzenlerini gezebilir, tadım yapabilirsiniz. Güzel bir köy kahvaltısı yapabilirsiniz. Gözlemeleri çok güzel hemen gözünüzün önünde açıp, pişirip sunuyorlar. Yanına da çayınızı alıp köy manzarasının tadını çıkarabilirsiniz. Meşhur kumda kahveyi bir de burada deneyebilirsiniz. Bol bol fotoğraf çekebilir ya da buradaki huzurun tadını çıkarabilirsiniz. İzmir’in Selçuk ilçesinde yer alan tarihi, kültürel ve doğal güzelliklere sahip bu dağ köyünü görülecek yerler listenize ekleyin, pişman olmazsınız 🙂
